بازدید: 105
مأموریت دفتر پیشگیری از نابینایی چیست؟
با نابینایی و بازتوانی ارتباط دارد، دفتر پیشگیری از نابینایی و سلامت چشم است. دکتر فرزاد محمدی، متخصص قرنیه که از یک سال ونیم پیش عهده دار مسئولیت این دفتر است، در گفتگو با ایران سپید از سیاستهای وزارت بهداشت در خصوص برنامه ملی پیشگیری از نابینایی میگوید : بینایی نقش قابل توجهی در توانمندی فردی و اجتماعی دارد و بازتوانی نابینایی هم از دیگر سو، یک مسئولیت اجتماعی و وظیفه ای دولتی است. با توصیه سازمان بین المللی بهداشت و آژانس بین المللی پیشگیری از نابینایی، کشورها باید در زمینه پیشگیری از نابینایی و بازتوانی نابیناییهای ناشی از بیماریها فعالیت ستادی و دولتی داشته باشند. امروزه در بسیاری از نقاط دنیا، این گونه خدمات در بیمارستانها ارائه میشوند.
ما در دفتر پیشگیری از نابینایی و سلامت چشم تلاش میکنیم با راهنماییها و تبیین الگوهایی که از طرف سازمان جهانی بهداشت توصیه میشود کاستیها را شناسایی و حمایت طلبی داشته باشیم، برنامههایی را پایلوت کنیم و اطلاعاتمان را در این زمینه به روز کنیم. الف: دردفتر شما چه سیاستهایی پیگیری میشود؟ ب: ما از برنامه سازمان بهداشت جهانی پیروی میکنیم. برنامه سازمان بهداشت جهانی، در زمینه سلامت چشم تا سال ۲۰۲۰، بر روی سه برنامه اصلی تمرکز دارد. فلسفه این برنامه این است که نابیناییهایی که قابل اجتناب هستند تا سال ۲۰۲۰ کنترل شوند و از آن پس با چنین نابیناییهایی مواجه نباشیم.
این برنامه در دهه اول بیشتر بر روی بیماریهای عفونی مانند تراخم تمرکز داشت که خوشبختانه در کشور ما کنترل شده اند، اما به تدریج از ۲۰۰۵ به سمت خطاهای انکساری و آب مروارید متمایل شد. خطاهای انکساری درمان نشده در کشورهای در حال توسعه مانند کشور ما، بسیار زیاد هستند. از طرفی انجام نشدن به موقع عمل آب مروارید باعث شده دسته قابل توجهی از شهروندان سالها و ماههای زیادی از زندگیشان را در شرایط نامناسبی از بینایی تا نابینایی بگذرانند. میدانیم که تعریف نابینایی این نیست که فرد لزوماً هیچ نوری نبیند، بلکه یک کاستی قابل توجه در بینایی که سبب شود فرد نتواند زندگی روزمره خود را به صورت مستقل و مولد، مدیریت کند اختلال بینایی محسوب میشود. در این زمینه در ایران شاهد یک بیعدالتی هستیم، به طوری که در شهرهای بزرگ نابینایی ناشی از آب مروارید نداریم.
حتی گاه با درخواست بیمار یا جراح، عمل جراحی آب مروارید زودتر از معمول انجام شده است، در حالی که در شهرستانها، به دلیل دسترسی کمتر بیمارانی با آب مروارید، در شرایط کمبینایی روزگار به سر میبرند. از طرفی برخی تصور میکنند از دست دادن بخشی از بینایی، به علت گذر عمر و غیر قابل برگشت است. در حال حاضر با اجرای طرح تحول سلامت عمل آب مروارید در مراکز دولتی دیگر با هزینه اندکی انجام میشود و هزینه از حدود ۵۰ هزار در روستا تا ۱۰۰ هزار در شهر متغیر است.
بعلاوه فهرست انتظار عمل نیز دیگرخیلی طولانی نیست. همچنین برای پاسخ به نیازهای درمانی مردم، بحث ماندگاری پزشکان و بومی گزینی آنها در دستور کار وزارت بهداشت قرار دارد و امیدواریم تا ۲۰۲۰ شاخصهای برنامه در خصوص بیماری آب مروارید خیلی بهتر شود. بخش دیگر برنامه به اصلاح خطاهای انکساری چشم میپردازد. در این زمینه ما دو کاستی بزرگ داریم. یکی اینکه کارشناسان بینایی سنجی که عهده دار خدمات خطاهای انکساری هستند، به طور نامناسبی در کشور توزیع شده اند و اغلب در شهرهای بزرگ حضور دارند. بعنوان مثال حدود ۵۰۰ نفر بینایی سنج از دو هزار نفر در تهران هستند. متخصصان چشمپزشکی نیز همین شرایط را دارند و از ۱۹۰۰ چشمپزشک، ۷۰۰ نفر در تهران هستند؛ البته سرانه نیروی چشمپزشکی و بینایی سنجی در ایران مطابق بهترین توصیه های سازمان جهانی بهداشت است. مشکل دیگر این است که خدمات بینایی سنجی از جمله خدمات خصوصی محسوب میشوند و بیمه ها با آنها قرارداد نمیبندند. راهکار ما این است که بیمه ها با کارشناسان بینایی سنجی که در خارج از شهرهای بزرگ کار میکنند، قرارداد ببندند. به این ترتیب مردم برای خدمات اولیه چشمپزشکی به بینایی سنج مراجعه میکنند و در صورت نیاز برای عمل آب مروارید به چشم پزشک ارجاع داده میشوند. از طرف دیگر، در حال حاضر عینک و فرم آن جزو اقلام استاندارد پوشش داده شده توسط سیستم دارورسانی دولتی قرار ندارد و میزان بازپرداخت بیمه در این زمینه قابل قبول نیست. ( راضیه کباری)
منبع : روزنامه ایران سپید