خانه / مقالات / تاریخچه آموزش و پرورش کودکان نابینا در ایران
تاریخچه آموزش و پرورش کودکان نابینا در ایران

تاریخچه آموزش و پرورش کودکان نابینا در ایران

بازدید: 2755

روز ۱۵ اکتبر مصادف با (۲۴ مهرماه) از سوی سازمان علمی و فرهنگی یونسکو به عنوان «روز جهانی نابینایان» یا «عصای سفید» نامگذاری شده است. این نامگذاری تبلور قابلیت ها، توانمندی ها و شان و منزلت اجتماعی نابینایان است تا با اغتنام از این فرصت کوتاه نگرشی مطلوب در جامعه نسبت به نابینایان به وجود آید.

تاریخچه آموزش و پرورش کودکان نابینا در ایران

 

نخستین تلاش ها در زمینه آموزش نابینایان در ایران به سال ۱۲۹۹ شمسی مربوط می شود. در این سال کار تعلیم و تربیت دانش آموزان نابینا با جذب ۵ دانش آموز نابینا در مدرسه ای در تبریز آغاز شد و توسط شخصی به نام «پاستور ارنست کریستوفل» توسعه یافت.

آموزشگاه نابینایان تبریز که تنها مرکز آموزش نابینایان در ایران محسوب می شد تا سال ۱۳۱۹ مشغول ارایه خدمات آموزش و تربیت حرفه ای به نابینایان بود و تعداد دانش آموزان نابینای تحت پوشش آن به ۴۵ نفر می رسید. در سال ۱۳۲۵ نیز خانمی انگلیسی به نام «گون گستر» آموزشگاهی برای دختران نابینا به نام نور آیین در شهر اصفهان تاسیس کرد.

کریستوفل آغازگر آموزش نابینایان در ایران که با شروع جنگ جهانی دوم مجبور به ترک ایران شده بود پس از پایان جنگ به ایران بازگشت و آموزش پسران نابینا را به عهده گرفت. با شروع آموزش نابینایان در اصفهان تعدادی از پسران نابینای تبریز به اصفهان آمدند و همچون دختران دانش آموز آموزشگاه نور آیین از امکانات خوابگاهی و حرفه ای ویژه نابینایان استفاده کردند در همین زمان بود که کریستوفل با همکاری یکی از فرهنگیان پرسابقه اصفهان، خط برجسته نقطه ای را در تطبیق با الفبای فارسی اصلاح و تکمیل کرد.

او کتاب های درسی دوره ابتدایی را به خط ویژه برگرداند و تعدادی از کتاب های غیردرسی را نیز به خط بریل فارسی تبدیل کرد. گفتنی است خط فارسی بریل که درست مطابق حروف فارسی ماست در پنجاه سال پیش توسط یک آلمانی درست شده و از آن زمان رواج دارد.

نخستین کلاس درس نابینایان در تهران، سال ۱۳۲۹ در آموزشگاه رودکی تشکیل شد. آن روز ۵۹ تن از اطفال نابینای دختر و پسر در یک اتاق روی نیمکت نشسته بودند و با ترس و نگرانی به آینده مجهول خود می اندیشیدند. نه خود اطفال باور می کردند که ممکن است سواد پیدا کنند و نه اشخاص بینای اطراف آنها چنین تصوری داشتند.

در سال ۱۳۳۷ یکی از پیشکسوتان آموزش و پرورش تبریز آموزشگاهی به صورت ملی وغیر انتفاعی تاسیس کرد. این آموزشگاه سه گروه از کودکان استثنایی از جمله نابینایان را در آن مجموعه جایگزین کرد. در این مجموعه دانشآموزان از کارگاه های کفاشی و حصیر بافی استفاده می کردند وطبق آمار سال تحصیلی ۵۶ حدود ۲۹ دانش آموز نابینا در آن مشغول تحصیل بودند.

نقطه شروع آموزش نابینایان در فارس به سال ۴۳ یعنی ۵ سال قبل از تاسیس دفتر آموزش کودکان استثنایی مربوط می شود. در آن سال، کلا سی مخصوص آموزش نابینایان تحت نظر اداره کل فرهنگ استان تاسیس شد و در سال ۱۳۴۹ آموزشگاه شوریده شیرازی افتتاح و شروع به کار کرد.

در سال ۱۳۴۸ یعنی یک سال پس از تشکیل دفتر آموزش استثنایی آموزشگاه نابینایان ابابصیر در اصفهان و به دنبال آن در سال ۵۶ آموزشگاه محمد خیابانی در شهر ری و سپس در سال ۵۸ آموزشگاه نابینایان پاسداران و دختران نرجس در شمال تهران ایجاد گردید. با تاسیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی، گروه آموزشی نابینایان و نیمه بینایان شروع به فعالیت نمود.

برای این گروه از دانش آموزان چهار دوره پیش دبستانی، ابتدایی، راهنمایی تحصیلی و متوسطه پیش بینی گردید و به آموزش تلفیقی اهمیت خاصی داده شد این گروه از دانش آموزان که با شروع فعالیت سازمان در سال تحصیلی ۷۱-۷۰ تعداد ۲۰۶۷ نفر را تشکیل می دادند، درسال ۷۷-۷۶ به ۳۴۴۵ نفر افزایش یافت و اینک تعداد ۵۰۷۸ دانش آموز نابینا و نیمه بینا در ۴۹۲ کلا س درکشور مشغول تحصیل هستند.

با ابلاغ این طرح مدارس عادی موظف به پذیرش دانش آموزان نابینا به صورت تلفیقی درکلا س های مختلف درسی شدند و مدارس استثنایی مسوولیت یافتند برای تامین تجهیزات آموزشی و معلم رابط و ارایه مشاوره تحصیلی اقدام کنند. دراین راستا هم اینک تعداد ۲۶۹۲ دانش آموز نابینا و نیمه بینا، با اجرای طرح آموزش تلفیقی در بین دانش آموزان عادی تلفیق و مشغول به تحصیل هستند.

منبع: آموزشگاه امام موسی بن جعفر(علیه السلام)

درباره ی fekri

همچنین ببینید

جشن خرید کتاب برای کودکان نابینا

بازدید: 178جشن بزرگ خرید کتاب برای کودکان نابینا

قهرمانی تیم گلبال بصیر در مسابقات ۶ جانبه تبریز

بازدید: 200 برگزاری مسابقات ۶ جانبه گرامیداشت قیام ۲۹ بهمن ۵۶ در تبریز

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

1 × یک =